Tal Wilkenfeld over haar debuutalbum Love Remains

Wonderbassiste is nu ook singer-songwriter

Muzieknieuws 27-05-2019 19:38

Tekst: Chris Jisi 

Ze was pas zestien jaar toen ze van Bondi Beach in Australië naar Los Angeles verhuisde om haar carrière als bassist na te jagen. En dat lukte haar ook: binnen een aantal jaar was ze wereldberoemd, met name door een video clip die viral ging, waarop ze de solo van Cause We’ve Ended As Lovers speelde als lid van Jeff Beck’s kwartet op het Eric Clapton’s Crossroad Festival in 2007.

Als je haar geschiedenis bekijkt krijgt de naam van haar debuutalbum Transformation voorspellende waarde. Want terwijl Tal Wilkenfield een geweldige bassiste is die samen speelde met veel verschillende artiesten - van Chick Corea, Herbie Hancock, Toto en Prince tot Mick Jagger, Ringo Starr, Jackson Browne, Keith Urban en Ryan Adams – is ze zich weer gaan richten op haar werk als singer-songwriter.

Love Remains is een collectie van tien tracks die grotendeels zijn geïnspireerd op levenservaringen die ze heeft opgedaan tijdens optredens in kleine zalen. Rock-‘n-roll staat centraal, maar de sound is garageband-achtig. Samen met gitarist Blake Mills, drummer Jeremy Stacey, toetsenisten Benmont Tench en Zac Rae en co-producer en gitarist Paul Stacey, brengt Wilkenfeld een warme sound. Gitaren en haar eigen bas zorgen voor ondersteuning en dubbelzinnige harmonieën die haar helpen de introspectieve teksten te zingen, met af en toe een fijnzinnig en dan weer een rauw randje, maar altijd vanuit het hart.

Een nieuwe weg
Tal Wilkenfeld: ‘Ik zong en schreef al liedjes vanaf mijn 14^de. Toen ik naar Amerika verhuisde, veranderde mijn focus en ging ik me puur als instrumentalist bezig houden. Na een aantal jaar touren als bassist, realiseerde ik me dat ik mijn roots als singer-songwriter had achtergelaten. Dat was het moment dat ik begon aan Love Remains’, vertelt ze.

Met dit nieuwe plan en een vrije agenda om aan de nummers te beginnen, vond Wilkenfeld een perfecte mentor in Jackson Browne. ‘Ik ontmoette Jackson toen ik optrad met Jeff Beck bij het 25^ste jubileum van de Rock And Roll Hall Of Fame.  Toen ik mijn nummers op ging nemen vroeg ik hem om advies, en hij was meer dan behulpzaam. Hij nam de tijd om zijn kennis met me te delen. Ik mag van geluk spreken dat ik hem als vriend heb.’

Ze vroeg Jackson Browne als executive producer van het album. Hij was niet alleen een belangrijke invloed op het gebied van songwriting. ‘Veel van de artiesten die me inspireerden, waren degenen waar ik kennis mee maakte tijdens het schrijven van dit album. Dat is dankzij Jackson en toetsenist Benmont Tench. ‘Toen zij zich realiseerden dat ik niet ben opgegroeid met artiesten als Bob Dylan, The Rolling Stones of Neil Young, zorgden ze ervoor dat ik goed bijgeschoold werd. Dat beïnvloedde de ontwikkeling van het album, en ze werden mijn favoriete songwriters samen met Elliot Smith en Paul Simon. Al deze muzikanten beïnvloedden mijn schrijven, samen met de muzikanten die me al eerder inspireerden zoals Leonard Cohen en Jimi Hendrix.’

‘Het was ook erg handig dat Paul Stacey meehielp, omdat hij heel divers is en ik zijn muzieksmaak en ervaring vertrouw. Hij kwam met een boel goede ideeën en zelfs als ik het niet met hem eens was nam hij een standpunt in als hij dacht dat het beter was voor de muziek’, voegt ze toe. ‘Het is belangrijk om samen te werken met een producer die niet zomaar overal ja op zegt. Tony Berg had ook een goede visie en was erg behulpzaam bij de productie. Ieder moment leerde ik van hem.’

Elke plaat heeft een hoogtepunt nodig, en voor Wilkenfeld was dat de eerste single van het album, Corner Painter. ‘Ik bleef schrijven met de gedachte dat het een nummer moest worden dat de norm zou zijn voor de rest van het album. Toen ik Corner Painter schreef en het opnam met de gebroeders Stacey en Blake Mills, wist ik dat ik het juiste geluid had gevonden en dat de andere nummers een toegevoegde waarde zouden hebben.

Sushi
‘Ik heb zo veel mensen leren kennen dankzij mijn liefde voor sushi’, lacht ze. ‘Benmont en ik  hadden plannen om sushi te eten. Hij nodigde Jeremy uit, die ik al kort had ontmoet op Eric Clapton’s Crossroads festival. Ook Paul kwam halverwege het etentje etrbij zitten. Na het eten gingen we naar mijn auto en liet ik wat van mijn liedjes horen. De nummers spraken hun erg aan en ik vond het tof om te horen wat ze van mijn muziek vonden. Van het een kwam het ander: we maakten plannen om een paar nummers in de studio te proberen. Ik kwam met de suggestie om Blake Mills te bellen, een van de meest vindingrijke en muzikale gitaristen die ik ken. Met zijn vieren namen we Corner Painter op. Een aantal maanden later hadden we sushi op dezelfde plek en daar ontmoette ik Zac Rae, die samen met ons de rest van het album opnam.

Basspel
Wilkenfelds overgang naar haar singer-songwriterschap heeft een flink effect gehad op haar basspel: ‘Ik ben een totaal andere bassist dan tien jaar geleden. Het moment dat je een instrument oppikt en er je eigen stem in ontdekt is erg leuk. Soms kan dat een afleiding zijn van de discipline: weten wanneer je naar voren of naar achteren moet stappen. Hoe meer ervaring je krijgt, hoe meer je basspel gaat draaien om het lied in plaats van je eigen stem. Ik begeleid één zangeres en dat ben ik zelf! Door dat regelmatig te doen heb ik een beter idee gekregen van hoe ik bepaalde stukken van een lied moet invullen.

Tal’s bas heeft op Love Remains twee rollen. Je hebt de stevige, op de song gerichte begeleiding zoals bij Hard To Be Alone, Killing Me en de ballad Pieces of Me. Daartegenover staat het basspel dat constant reageert op haar stem, zoals in het dromerige Counterfeit en Fistful Of Glass. Ze vertelt: ‘Het grootste gedeelte van het album, waaronder de track Counterfeit, is live opgenomen. Dus op de geschreven delen na is het basspel een spontane reactie op mijn vocals. Voor Fistful Of Glass heb ik de bas gedubt en een plectrum gebruikt, maar de reactie van de bas op mijn zang behouden.’

Het bas-hoogtepunt van het album is de ballad Haunted Love. Wilkenfeld gebruikt hiervoor haar vijfsnarige Sadowsky NYC, stemde het als E-A-D-G-C, gebruikte een capo op de derde fret en begeleidde haarzelf in fingerstyle door middel van akkoorden en arpeggio’s met open snaren. Haar fans kregen al een preview van deze unieke speelmanier toen ze in het Leonard Cohens Chelsea Hotel optrad tijdens Bass Player LIVE! 2013. Hier werd de BP’s Young Gun Award aan haar uitgereikt. ‘Haunted Love kwam in een keer naar me toe: de melodie, akkoorden en tekst. Daarna hoefde ik het alleen nog maar te verfijnen. Hiervoor gebruikte ik een akoestische baritongitaar met nylon snaren. Het is erg bevredigend om hierop te spelen, aangezien ik dan de kans krijg op allebei mijn instrumenten te zingen.’

Wilkenfeld speelt op de track Under The Sun een vroege ‘60s Harmony H22 hollowbody basgitaar. De track wordt gekenmerkt door de unieke basmelodie op het begin en eind. ‘Ik schreef dat nummer met Sonya Kitchell en pakte een Harmony basgitaar die aan haar muur hing. Die bas paste precies bij het nummer, dus ik kocht er zelf een. Soms kan een instrument invloed hebben op de productie van een lied en zelfs de uiteindelijke sound bepalen. Het is mooi om zo’n uniek geluid te behouden tijdens het opnemen. Jackson Browne heeft niet voor niets vijftien gitaren op het podium!’

Voor het grootste gedeelte van het album gebruikte Wilkenfeld de Fender Precision van Jackson Browne. Ze legt uit: ‘Al vroeg hadden we de juiste sound voor het album gevonden. Ik wil het niet vintage of retro noemen, maar het was in ieder geval warm en analoog. We wilden het album niet laten klinken als de jaren zeventig of als 2019. We wilden het tijdloos maken. Passieve instrumenten zoals de P-Bass en de Harmony werken goed in die setting. Moderne basgitaren hebben meer een hi-fi geluid. Deze zijn in veel settings goed te gebruiken, maar zijn niet goed voor hetgeen dat wij wilde bereiken. Op Haunted Love gebruikte ik flatwound snaren, maakte ik de tone minimaal en nam ik mijn bas op via een gitaarversterker. Dit deed ik zodat het geluid van mijn Sadowsky goed paste bij de rest van het album.’

Voor de basnoten zijn verschillende bronnen gebruikt. Zo gebruikt One Thing After Another een houtblazersensemble met een basklarinet. Corner Painter was opgenomen met een akoestische baritongitaar, gecombineerd met Blake Mills’ lager gestemde gitaar. Wilkenfeld legt uit: ‘Ik heb de grondtonen gedubt op een orgel, maar er was genoeg muzikaliteit tussen mij, Blake en Jeremy. Daardoor hoefden we de focus daarvan niet te verbloemen met een elektrische baslijn.’

Mills gebruikte een Precision basgitaar met flatwounds voor de titeltrack. ‘Toen we aan het opnemen waren, gebruikte Blake verschillende aanpakken op de elektrische gitaar en het voelde niet goed. Daarom bood ik hem aan bas te spelen. Hij bedacht een interessante baslijn waar ik nooit op zou zijn gekomen. Soms komen de meest inventieve ideeën op een instrument van iemand die het zelf niet als hoofdinstrument bespeeld.

De bas centraal
Als je terugkijkt naar Wilkenfelds carrière valt op dat bas altijd centraal heeft gestaan. Oorspronkelijk begon ze aan de Los Angeles Music Academy met gitaar, maar ze schakelde in het tweede semester al over op bas. ‘Het viel mensen op dat ik veel funky grooves op mijn gitaar speelde. Als ik een basgitaar zag moest ik erop spelen. Dat geldt ook voor drums. Het was voor iedereen duidelijk dat ik in de ritmesectie thuishoorde. Ik twijfelde om over te schakelen naar de bas, zeker met zo’n late start als 17-jarige, maar zodra ik de basgitaar oppakte voelde het heel natuurlijk. Het voelde als thuis.’

‘Toen ik naar New York kwam, vertelde mensen mij dat ik als Jaco klonk. Ik had geen idee wie dat was. Ik ging op onderzoek uit en ontdekte zijn soloalbums en zijn werk met Weather Report en Joni Mitchell.’ Na een korte pauze gaat ze verder: ‘Er zijn zoveel goede bassisten. Ik word geïnspireerd door bassisten die een goede groove hebben en een baslijn hebben gemaakt die net zo melodisch is als de andere secties. James Jamerson is daar een absoluut voorbeeld van.’

Wilkenfeld werd steeds bekender, wat ertoe leidde dat ze kon spelen met Wayne Krantz, Hiram Bullock en Jeff ‘Tain’ Watts. Ook mocht ze invallen bij de Allman Brothers en Susan Tedeschi. Haar eerdergenoemde debuutalbum Transformation resulteerde in tours met Chick Corea en maakte haar bandlid van Jeff Beck, waarmee ze doorbrak. Steeds meer tv- en online-bekendheid zorgde voor tours en opnames met Herbie Hancock en studiotijd met Prince.

Terugkijkend naar deze ervaringen zegt ze het volgende: ‘Ze waren allemaal inspirerende mensen. Prince nam op met tape, werkte erg snel en wilde geen kritiek geven tenzij het echt nodig was. Dat leerde mij om snel en effectief te werken, en me aan mijn beslissingen vast te houden. Spelen in de bands van Jeff Beck en Herbie Hancock was heel tof, omdat het nooit ging om het spelen. Het ging om de muzikale gesprekken die je houdt met je noten. Als je muziek op die manier benadert, heeft iedereen iets te zeggen en iedereen iets te leren. Het is onmogelijk om weg te lopen zonder wat te leren.’

Wilkenfelds rol bij Beck zorgde voor optredens met artiesten als Mick Jagger, Jimmy Page, Ringo Starr, Buddy Guy, Joe Walsh, Steven Tyler, Sting en Billy Gibbons, maar het was een korte ontmoeting met Pete Townshend in 2014 waardoor ze het voorprogramma mocht zijn voor The Who. Ze vertelt: ‘Nadat ik het album had opgenomen, stuurde ik het naar Pete. Zijn reactie was erg aanmoedigend. Blijkbaar had de opener voor The Who’s opkomende tour visa problemen, dus het was een geval van goede timing.’

‘Het was een onvoorstelbare ervaring. Op een aantal clubshows na had ik mijn hele set nog nooit gezongen. Het leerde me om een set te maken die het publiek betrokken houdt en ik bouwde uithoudingsvermogen op om een hele set te zingen. Ook leerde ik hoe ik mijn muziek moest versimpelen zodat het zelf de mensen in de achterste rij raakte.’

In 2019 zal Wilkenfeld zich vooral focussen op Love Remains. Na haar goed ontvangen albumrelease shows in Los Angeles en New York gaat de tour verder in de VS en Japan.

Tot slot zet ze nog een noot bij de albumtitel ‘De combinatie van de twee woorden “Love” en “Remains” heeft twee verschillende betekenissen, maar zijn aanwezig in het albumthema: het behouden van de liefde en het falen in de liefde. Die dualiteit geldt ook voor Tals carrière. Ze begon als bassist, maar is nu bekend als singer-songwriter, componist en producer. Ze is niet van plan haar rol als sessiemuzikant, producer of zijmuzikant op te geven.  ‘Ik hou van samenwerking’, vertelt ze. ‘Als ik op een creatieve manier kan bijdragen aan een project, doe ik mee. Uiteindelijk zal ik altijd naar mijn hart luisteren zoals ik altijd al heb gedaan.’