Re-issuetest achtergrondartikel bij test van de Hagstrom Swede Bass

De knoppen van een bas

De Bassist Plus 21-09-2016 11:09

Op de Hagstrom Swede Bass van de re-issuetest zitten behoorlijk wat knoppen en schakelaars. Tegenwoordig zie je vaker bassen met veel knoppen, maar dan zijn het vaak actieve bassen met uitgebreide toonregeling en soms een schakelaar om de voorversterker aan of uit te zetten. Bij passieve bassen blijft het vaak bij een volumeknop per element en een toonknop voor het totaal. Passieve bassen met meer dan drie knoppen, zien we dus niet zo vaak.

De volgende stap is natuurlijk dat bij een bas met twee elementen beide hun eigen toonknop krijgen. Soms word er dan ook nog een schakelaar toegevoegd om van element te wisselen. Deze manier van toonregeling is terug te vinden op de bekende modellen van Rickenbacker en ook Gibson past het toe op meerdere bassen, zoals de Les Paul-bas. De eerste versie van de Fender Jazz Bass had twee gestapelde knoppen, zodat ieder element volume en toon heeft. John Entwistle was een fan van deze configuratie en de onlangs verschenen Flea Signature heeft het ook. Rickenbacker en Warwick gingen en gaan nog een stap verder. De Rickenbackers 3001, uit medio jaren '70, heeft een passieve hoog- en laagknop. Warwick herhaalde dit onlangs met de Streamer CV en de daarvan afgeleide Adam Clayton Signature (DB #37).

 

Dan heb je ook nog bassen die per element een schakelaar hebben, zodat elk element individueel aan of uit te zetten is. Een bekend voorbeeld hiervan is de Fender Bass VI. Op deze manier zijn alle combinaties tussen elementen mogelijk. Iets wat met de standaard Strat 5-standen schakelaar niet mogelijk is. Daar heb je namelijk niet de optie om de twee buitensten elementen te kiezen, of alledrie de elementen aan. Het merk Burns heeft het anders aangepakt op hun Bison Bass. Dit is ook een bas met drie elementen, waar alle combinaties mogelijk zijn, maar dan is dit te bereiken via een vierstanden draaiknop, en een twee standen draaiknop. Op de Burns Shadows Bass en de Fender Rascal zien we hetzelfde, maar met een andere werking. Met een vijfstandenschakelaar zijn, logisch, vijf elementconfiguraties te krijgen, terwijl je met een push/pull het brugelement afzonderlijk kunt inschakelen. Zo kom je uit op een totaal van zeven mogelijkheden.

En we komen weer even terug op Hagstrom. De Viking Bass heeft een draaischakelaar om de elementen in zowel humbucker- als enkelspoelsmodus te gebruiken.

Hofner gebruikt op hun viool- en club-bas ook een schakelaar per element, maar daar werkt het principe toch net even wat anders. Als beide schakelaars op 'uit' staan, staan juist beide elementen aan. Rare jongens, die Duitsers. Met de 'bass on' schakelaar krijg je het halselement met wat hoge frequenties er af en met 'treble on' schakelaar krijg je het brugelement met wat lage frequenties eraf. Eigenlijk zijn het dus meer een soort presets. En dan het gekke: beide schakelaars op 'on' geeft geen geluid.

Ook Gibson had een elementschakelaar met een extra functie; op de oude EB3, wat de voorloper was van de SG-Bass, zat een vier-standen draaiknop. Bij één stand kreeg je een preset van het nekelement met een 'choke', waarbij de andere drie standen voor het normale brug-, beide en halselement waren. Bij latere versies kon je met deze schakelaar het halselement serie of parallel schakelen. Ook de hollowbody bas van Gibson uit die tijd, de EB2, had zo’n choke. Deze bas had geen elementschakelaar, dus hier was het een klein knopje.

In de jaren ’70 kwam Gibson met de Les Paul Signature Bass. De meeste lezers zullen dit model herkennen als de Jack Casady Signature van Epiphone. Beide bassen waren uitgerust met een Vari-gain; een driestanden schakelaar om de impedantie van de bas aan te passen, met keuze tussen 50, 250 en 500 ohm. Het idee was om zo een goede match te kunnen maken met welke versterker dan ook. Je kan deze schakelaar ook gebruiken om het karakter een beetje aan te kunnen passen. Het verschil is vooral merkbaar in de mid-frequentie en ik zie het zelf als een schakelaar om de sound wat op te pompen. Zo werkt de lage ohm setting goed voor rustige muziek en de hoge ohm positie goed voor stevige rock.

Gibson had op de ES345, een hollowbody gitaar die vooral bekend is door BB King, een Vari-tone draaischakelaar. Aan deze schakelaar zaten allemaal verschillende condensatoren voor verschillend resultaat. Er zijn ook bassisten die een variant hiervan zelf in hun basgitaar hebben gebouwd. Alhoewel het mij een stuk veelzijdiger lijkt dan gebruikelijke toonknop, ben ik dit nog nooit op een massa-geproduceerde basgitaar tegengekomen.

Van de zes standen van de Vari-tone, is één stand de bypass. Dat betekend dat je vijf alternatieven op je onaangepaste signaal hebt. In feite is de toonschakelaar op de Hagstrom een versimpelde vari-tone, maar dan met twee alternatieve sounds.


Hoe kom ik aan deze editie van DE Bassist met de test van de Hagstrom? 

Deze editie van De Bassist is te koop in de betere tijdschriftwinkel in Nederland en België tot 14 december 2016.

Je kan De Bassist ook los voor € 7,50 bij ons bestellen. We sturen 'm op zonder verzendkosten. Klik hier. 

Of kies voor de nóg betere aanbieding: neem een proefabonnement voor € 14,50. Dan krijg je maar liefst drie edities thuisgestuurd, zonder verplichtingen.Klik hier. 

Je kan De Bassist ook digitaal lezen, op tablets en smartphones. Voor maar € 3,99.Klik hier. 

Klik hier om al onze aanbiedingen te zien.