Rickenbacker - De zoektocht naar de RI5598

Blog 10-01-2017 00:00

 

Momenteel bezit ik één Rickenbacker. Eentje met een bijzondere geschiedenis, die ik met jullie wil delen. Maar voordat ik aan het verhaal van deze bas begin, volgt eerst mijn historie met Rickenbacker-bassen.

Toen ik begon te bassen, kwam ik al snel de eerste plaatjes van Rickenbacker-bassen tegen en hoe kan je nu niet verliefd worden op de vorm van de kop en de body? Mijns inziens blijft het een van de mooiste bassen die ooit gemaakt is. Vervolgens zie je al die iconische spelers met een 4001 of 4003. Entwistle van The Who, Peter Quaife van The Kinks, Paul McCartney met Wings, Lemmy natuurlijk en, dichterbij, het Nederlandse Supersub. Dat was een Britpopband uit de jaren '90 met de huidige Moke-zanger Felix Maginn als frontman en Common Linnets' JB Meijers op gitaar. Die band speelde een rol in de aankoop van mijn tweede Rickenbacker.

 

Met te kort kennis kocht ik, goedkoop, een mapleglo Rickenbacker 4001 uit '76, die qua onderdelen niet erg origineel bleek. Ik verkocht hem weer en op Marktplaats kwam ik een 3001 tegen. Dit zwarte, Fender-achtige model, met geschroefde hals, kwam uit '76 en werd te koop aangeboden door ene Marc Driessen, destijds de bassist van hierboven genoemde Supersub. Ik nam contact op, Marc leerde me veel over Rickenbackers, mijn toenmalige band Boilersuit deed enkele malen het voorprogramma van Supersub en ik kocht zijn 3001. Marc vertelde me ook alles over zijn basheld: Gary 'Mani' Mounfield van The Stone Roses en Primal Scream. Mani speelde bij Primal Scream op de short scale-versie van de 3001, 3000 genaamd, en bij de Stone Roses speelde hij op de 'holy grail' onder de Rickenbacker-bassen: de holle 4005.

 

Spaargeld

Ik kocht eerst een mapleglo 3000 in Nederland, daarna een crèmekleurige via eBay in de VS. Beide uit '76en beide voor bijna niks. Pas bij deze aankoop viel me iets bijzonders op. Ik dacht dat de 3000 gewoon de korte versie was van de 3001, maar er waren meer verschillen. Zo had de 3001 een 'skunk stripe' in de hals en de 3000 niet. De body van de 3001 is wat groter, zodat het mooi in proportie blijft met de langere hals. Beide bassen zijn passief, maar terwijl de 3000 alleen een volume- en toonknop heeft, heeft de 3001 naast volume, aparte knoppen voor hoog en laag en de jackingang is naar de zijkant van de body verplaatst: bij de 3000 zit deze op de slagplaat. Marc en ik leenden elkaar vaak bassen uit, dus op een dag speelde ik eens met zijn zwarte Precision in Alkmaar, terwijl hij met mijn 3000 in AB in Brussel stond. Zo komt je bas nog eens ergens.

Foto: Met de 3000 in Victorie Alkmaar, toen nog Atlantis, met mijn toenmalige band Boilersuit

Met de lak van de zwarte 3001 was iets bijzonders aan de hand. Op een dag opende ik de koffer in De Koog in Noord-Scharwoude. In de koffer zat een blauwe 3001 met een zwarte slagplaat. Ik keek verbaasd om me heen. Had mijn toenmalige vriendin een blauwe voor me gekocht en had ze die als verrassing in de koffer gedaan? Nee, ik herkende de beschadigingetjes. Door het blacklight in de zaal leek de zwarte body blauw, terwijl de slagplaat zwart bleef.

Marc kocht ondertussen een 4005 in Burgundyglo. Ik was meteen verliefd op die grote bas met de afgeronde body, a la de 360-gitaar, en het puntige 'f-gat' in de body. Enkele maanden later belde Marc me op. Sterker nog, ik was even weg, ik had opeens te veel gemiste oproepen van hem en ik belde hem snel terug. Er stond een 4005 te koop voor weinig geld en die moest ik, volgens hem, hebben. En wie was ik om het daarmee oneens te zijn! Ik schraapte mijn laatste spaargeld bij elkaar en ik reed naar Eindhoven om de 4005 op te halen. Het eerste wat ik deed was Marc bellen: 'Ik heb hem!' De bas had wat 'dingetjes', maar het was een mooie mid-jaren '70 mapleglo-versie met dubbele bindingen! De WB-versie. Nog zeldzamer dus en ik had eindelijk mijn holy grail! Natuurlijk reed ik meteen naar Marc in Amsterdam om de bas te laten zien en om hem te vergelijken met zijn 4005 met enkele binding.

Foto: Tijdens de opnames van een Boilersuit-video, in Kompleks in Heerhugowaard 

Bij mij is het een komen en gaan van bassen, dus de collectie veranderde destijds wel eens. De zwarte 3001 werd verkocht, ik leende de crème 3000 uit aan een dame, die er spontaan verliefd op werd. Die zag ik dus ook niet meer terug, maar ze betaalde hem wel netjes hoor. Op de mapleglo 3000 speelde ik erg veel en de sound was geweldig. En de 4005WB? We werden nooit vriendjes. Ik kreeg er geen fijne sound uit, de elementen stonden dicht bij brug en hals, dus ik miste een 'duimsteun'. En om nu een duimsteun in een van de zeldzaamste bassen ooit te schroeven ging me wat ver. Ik deed er wat optredens mee, ik nam er een clipje mee op, maar meestal lag hij onder het bed te verstoffen. Ik wilde vrienden worden, maar het lukte niet! Ondertussen, na jaren trouwe dienst, was de tweede 3000 ook verkocht en ik hakte de knoop door: Mijn holy grail, de 4005WB mocht weg. Ik was opeen Rickenbackerloos.

Foto: Een Boilersuit-optreden in Zaandam

Een zijstraat: Marc heeft zijn bassen aan de wilgen gehangen en is tegenwoordig fotograaf. Zijn werk verschijnt veel in het Parool en onlangs voorzag hij De Bassist met een foto van Yorick van Norden voor zijn Ik Speel Geen Bas-column. Yorick's bassist Diets Dijkstra leende onlangs mijn witte Rickenbacker (daarover zo meer) voor de opnames van het tweede album van Van Norden. Een cirkeltje dat weer mooi rond werd.

 

Jaloersmakend

Ondertussen kwam ik regelmatig bij mijn goede vriend en 's lands grootste Rickenbacker-kenner en -verzamelaar Bert Heitling thuis, die een jaloersmakend aantal Rickenbackers had en heeft. En dan echt alles. Van vier-, via vijf- tot achtsnarig, long en short scale, fretloos en gefret en van toen tot nu. Ik hield wel eens een 4001 of 4003 vast en ik merkte dat dat veel meer mijn bas was. Bert vond het maar raar, want volgens hem voelt, speelt en klinkt een 4001 niet heel veel anders dan een 4005. Ik vond anders. Bert's kennis was net even minder groot dan mijn eigenwijsheid. Bert heeft trouwens leuke katten.

 

Foto: Op bezoek bij Bert, met zijn enorme (ik ben 1,90m) Lemmy-stack en toen nog zijn witte '78 4001.

Een paar jaar geleden mailde Bert me. Hij had eenzijdig bepaald dat ik een Rickenbacker nodig had en hij bood mij een '73er mapleglo 4001 aan. En wat voor eentje. Het hout had een mooie tekening en de bas had alles wat de verzamelaar wil: Grover wavy-tuners, full-width inlays, een zogenaamd toaster-element bij de hals en geblokte bindingen. Nerd-talk! Ik verkocht twee bassen en ik was eindelijk weer terug in Rickenbackerland. Ik speelde er erg veel mee met mijn band The La La Lies, tijdens onze voorprogrammatour met DeWolff, op 3FM en op Noorderslag. Het werd zelfs mijn voornaamste bas en ik kwam er mee in Paul D. Boyers Rickenbacker bas-standaardwerk: The Rickenbacker Electric Bass. MA010 en ik staan op dezelfde pagina als The Raconteurs' Little Jack met de zijne, waar ik best trots op ben. Rick en ik waren onafscheidelijk, maar er gebeurde iets.

 

Foto: Een vergelijkbare foto, van hetzelfde optreden verscheen in Paul Boyer's standaardwerk 

Een paar weken na de aankoop van Bert's mapleglo 4001 bood een Engelsman me een witte '78 Rickenbacker aan, met verchroomd hardware, een zwarte slagplaat en dito bindingen. Dat is altijd mijn favoriete Rickenbacker-kleurcombinatie geweest, maar ik had net de '73er gekocht. Ik verwees de man door naar Bert en die kocht hem. Over de bas was één ding bekend en één ding werd verondersteld. Feit is dat de bas jarenlang de studiobas van de Abbey Road-studio's is geweest en het gerucht was dat Paul McCartney's roadie deze bas gebruikte tijdens de laatste tour van Wings. Paul speelde op zijn linkshandige 4001S en de roadie deed de soundcheck met deze rechtshandige. Dat klinkt plausibel toch?

 

RI5598

Ik speelde af en toe op de witte bas als ik bij Bert was en hij had een beetje spijt van de verkoop van de '73, die wij, als nerds, met het serienummer MA010 aanduidden. Na jaren van trouwe dienst bij The La La Lies, ging de MA010 terug naar Bert en ik kreeg de witte '78er, met serienummer RI5598, ervoor terug. Terwijl de '73er meer een instrument is, is de '78er een werkpaard. Hij beviel meteen goed en ik heb nog steeds geen spijt van de ruil.

 

Foto: Exit MA010 en enter RI5598

Als basjournalist was ik natuurlijk benieuwd naar de verhalen achter de bas. Maar waar begin je? Op de koffer stond groot J. Binson gekalkt en ik ben gaan zoeken naar Wings-roadies en eigenlijk iedereen die Jeremy, Joe, Jeff, Jock, Joshua, Josh, Jim, James, Jamy, Jonas, John, Jack, Jon of Justin Binson heette en bijna iedere zoektocht kwam alleen uit op het Binson-echo-apparaat: de Echorec. Abbey Road mailde niet terug, maar via via kreeg ik het mailadres van Laurence Juber in handen. Juber was de laatste gitarist van Wings, die vlak na de geboorte van de RI5598 bij McCartney's band kwam spelen. Juber mailde zowaar terug, maar hij kende geen roadie die Binson heette en hij kon zich geen witte Rickenbacker-bas herinneren. Het spoor liep dood.

Foto: Een optreden met de RI5598 met Amber Kamminga

Naast de naam J. Binson, stond er een adres in Southport op de koffer. Ik schreef een brief naar dit adres. Woonde meneer Binson er nog? Zijn ouders, broer of kinderen wellicht? Of kenden de nieuwe bewoners de Binsonnetjes? Op de dag dat ik de brief wilde printen, kreeg ik een privébericht op facebook. Een mij onbekende man had over mijn zoektocht gelezen en hij kende een dame die Joan Bimson heet. Met een driepoot dus. Deze J. Bimson kwam uit Southport en op haar facebookpagina zag ik drie Rickenbacker-bassen. Het toeval leek me te groot. Of de naam stond verkeerd op de koffer, wat me heel raar leek, of ze kende vast de mysterieuze J. Binson, die uit haar woonplaats kwam en die ook op Rickenbacker speelde. Ik stuurde een privébericht en twee dagen later had ik antwoord. Daarmee was ik een illusie armer, maar er was ook leuk nieuws.

Foto: Een jonge Joan Bimson, begin jaren '80 met dé bas. RIP, Joan.

Come On Eileen

Ja, het was de bas van Joan en een vriend van haar vader had, tot haar grote ergernis, haar naam fout op de koffer gekalkt. Ze verkocht hem ooit, ze wist nog wie de tweede eigenaar was en ik kwam ook met hem in contact. Hij verkocht de bas ooit weer en daar liep het spoor dood, totdat de persoon die de bas aan Bert verkocht, hem van Abbey Road kocht. Het leuke nieuws was dat Joan de bas ooit overnam van iemand die optrad onder de naam Giorgio Kilkenny. Hij was de bassist van Dexy's Midnight Runners en hij nam er de enorme hit Come On Eileen mee op (*). Geen Wings-link dus, maar ik hoor mijn bas wekelijks op Radio2 voorbij komen en dat is nog veel leuker!

Foto: Dexy's Midnight Runners, eind jaren '70, met Giorgio op de RI5598

Al snel kwam ik achter de echte naam van Giorgio en ik voegde hem toe op LinkedIn en ik stuurde het bedrijf waar hij werkt een mail. Het LinkedIn-verzoek is nog steeds niet geaccepteerd en op de mail kwam nooit antwoord. Waarschijnlijk heeft 'Giorgio' zijn bandverleden achter zich gelaten. Net voor het einde van 2016 kwam er een heel naar bericht. Joan had haar gevecht tegen kanker verloren. Na alle mails, haar hulp en ons gezamenlijke 'kind', voelde het alsof ik een goede vriendin verloor. Voor haar overlijden heb ik beloofd goed op de bas te passen en ik zal tijdens het spelen altijd even aan haar denken. Rest in peace, Joan.

Foto: Nogmaals Giorgio op de bas waar uw hoofdredacteur nu op speelt. 

Inmiddels is er dus aardig wat bekend over deze bas, maar zijn tijd in Abbey Road blijft nog even vaag. Via google vind je honderden plaatjes van McCartney, op zijn Rick in Abbey Road, maar verder is het gissen. Hebben Blur of Oasis tracks opgenomen met de bas? Heeft Geddy Lee van Rush hem vergeleken met de zijne? Gebruikte Adam Clayton van U2 hem ooit en vond Sting hem wellicht lekkerder spelen dan zijn oude Precision? Of werd de bas alleen afgestoft voor een Spice Girls-song? Misschien kom ik er nooit achter, maar ik hoop nog eens een technicus te vinden die in de jaren '90 en '00 in Abbey Road werkte. Wordt vervolgd!
Chris Dekker



(*) Disclaimer: Het is soms lastig om een basgeluid te herkennen. Er zijn nog steeds Beatle-nummers waarbij de kenners er niet over uit zijn of Macca het inspeelde met Höfner, Jazz of Rick, terwijl dat toch drie heel verschillend klinkende bassen zijn. Er tellen veel zaken mee. Speelstijl, snaren, demping, versterker, speakercabinet, type microfoon en microfoonplaatsing, maar zeker ook de nabewerking met mengpaneel, tape, compressie en effecten. Ik hoor (of wil ik het te graag?) wel een Rickenbacker in Come On Eileen, maar er zijn kenners die beweren dat het een Fender is en dat Giorgio waarschijnlijk een studio-Fender gebruikte. Dat kan. De historie van de bas met deze band blijft. Of hij wel of niet op het nummer staat, zal voor de waarde van de bas niks uitmaken en daar gaat het ook helemaal niet om. Het is gewoon leuk om de historie uit te pluizen.